Cudzoziemcy, którzy planują osiedlić się w Polsce, często zastanawiają się, jakie prawa daje im karta pobytu i w jaki sposób można ją uzyskać. Dokument ten pozwala stwierdzić tożsamość cudzoziemca przebywającego na terenie RP, a ponadto wraz z dokumentem podróży uprawnia posiadacza do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskiwania wiz.
Czym jest karta pobytu dla cudzoziemca?
Karta pobytu wydawana jest cudzoziemcowi, gdy zostaje mu udzielony jeden z poniżej wymienionych tytułów pobytowych:
- zezwolenie na pobyt czasowy – maksymalny okres ważności karty pobytu wynosi 3 lata,
- zezwolenie na pobyt stały – okres ważności karty pobytu wynosi 10 lat,
- zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego – okres ważności karty pobytu wynosi 5 lat.
Karta pobytu cudzoziemca jest dokumentem wydawanym także tym osobom, które uzyskały ochronę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W zależności od rodzaju udzielonej ochrony różny jest okres ważności wydanej cudzoziemcowi karty pobytu. W przypadku statusu uchodźcy są to 3 lata. Gdy korzysta się z ochrony uzupełniającej – 24 miesiące, a 12 miesięcy, gdy udziela się zgody na pobyt tolerowany.
Karta pobytu cudzoziemca to dokument, który wydaje się z urzędu na podstawie uzyskanego wcześniej tytułu pobytowego. To potwierdzenie, że obcokrajowiec przebywa w Polsce legalnie i zgodnie z obowiązującymi na terytorium RP zasadami.
Czy karta pobytu cudzoziemca daje możliwość legalnego zatrudnienia?
Wielu przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w Polsce zastanawia się, czy karta pobytu cudzoziemca umożliwia legalne zatrudnienia takiej osoby, czy też wymagane jest spełnienie także innych przesłanek, aby móc zawrzeć z danym cudzoziemcem odpowiednią umowę.
Warto wiedzieć, że karta pobytu cudzoziemca uprawnia do legalnego przebywania na terytorium RP. Ponadto, posiadanie takiego dokumentu ułatwia cudzoziemcowi załatwienie spraw w różnych polskich placówkach, np. na poczcie lub w banku.
Zatrudnienie cudzoziemca z czasową kartą pobytu wymaga od polskich firm dokładnego sprawdzenia podstawy prawnej udzielenia cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy. Wówczas można natrafić na pewne trudności. Na podstawie niektórych przepisów obcokrajowiec posiadający taki tytuł pobytowy, może być zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę. Przykładowo: cudzoziemiec posiadający zezwolenie na pobyt czasowy w celu połączenia z rodziną (art. 159 ustawy o cudzoziemcach) może być zatrudniony bez załatwienia w urzędzie wojewódzkim bądź powiatowym urzędzie pracy dodatkowych formalności.
W większości innych przypadków warto pamiętać, że aby legalnie zatrudnić cudzoziemca, powinien on posiadać właściwy dokument uprawniający do podjęcia pracy na rzecz danego pracodawcy. Aktualnie można starać się o to na kilka sposobów.
Za pośrednictwem uproszczonej procedury, zezwalającej na wykonywanie przez cudzoziemca pracy przez 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę typ A w urzędzie wojewódzkim. W ten sposób można również zatrudnić obcokrajowca z czasową kartą pobytu wydaną w celu wykonywania pracy na rzecz innego podmiotu. O czasową kartę pobytu cudzoziemiec zatrudniony w ramach procedury uproszczonej może starać się już po upływie trzeciego miesiąca pracy. W tym przypadku, pod warunkiem spełnienia przesłanek przewidzianych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, cudzoziemiec będzie zwolniony z obowiązku załączenia do akt sprawy pobytowej informacji starosty, a także do momentu zakończenia postępowania będzie mógł kontynuować pracę bez uzyskania przez pracodawcę innych dokumentów.
Na czym polega zatrudnienie cudzoziemca na podstawie uproszczonej procedury?
Zatrudnienie cudzoziemca na podstawie uproszczonej procedury, czyli rejestracji oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy, dotyczy obywateli Republiki Armenii, Gruzji, Federacji Rosyjskiej, Mołdawii, Ukrainy i Białorusi. Praca ta nie musi być wykonywana w charakterze ciągłym i nie ma znaczenia, czy cudzoziemiec zawrze umowę z jednym, czy też z wieloma pracodawcami w tym samym czasie. Kluczowym aspektem jest to, aby okresy pracy w sumie nie przekraczały 6 miesięcy w ciągu ostatnich 12 miesięcy i aby każdy podmiot zamierzający powierzyć wykonywanie pracy zarejestrował osobne oświadczenie w urzędzie pracy właściwym ze względu na siedzibę firmy lub miejsca stałego zamieszkania pracodawcy- osoby fizycznej.
Pobyt cudzoziemca na terytorium RP uznaje się za legalny już od dnia złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy do dnia wydania decyzji ostatecznej, jeżeli wniosek został złożony w ustawowym terminie i nie zawiera braków formalnych. Warto pamiętać, że podczas przebywania i pracy cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obowiązują przepisy Kodeksu pracy oraz Kodeksu cywilnego, które dotyczą również polskich pracowników.
Karta pobytu dla cudzoziemca wiąże się z możliwością legalnego przebywania tej osoby na terytorium RP. Dokument ten może uprawniać także do podjęcia pracy, jednak na określonych zasadach, których należy bezwzględnie przestrzegać.
